بر اساس اسناد بین المللی و قوانین داخلی، لباس پوشیدن جزو حریم خصوصی افراد نیست!

به نقل از روابط عمومی برنامه «چراغ» شبکه ۵، این برنامه در هفته جاری میزبان «فرزانه سریر» استاد دانشگاه، وکیل پایه یک دادگستری، رئیس کمیسیون زنان وکلای قوه ی قضائیه و عضو ستاد عالی حقوق بشر قوه ی قضائیه با سابقه ی دو دهه فعالیت در این حوزه، بود.

سریر با اشاره به بعد اجتماعی وجود انسان گفت: انسان یک موجود اجتماعی است و پر واضح است که تعاملات اجتماعی نیز در انسان مؤثر است و به عبارتی هم تاثیر می پذیرد و هم تاثیر می گذارد و یک رابطه تعاملی تاثیر و تأثرّی دارد. لذا به فراخور هر محیط لباسی متناسب با آن باید پوشید. برای مثال فرد نمی تواند با همان لباسی که در مراسم عروسی حضور می یابد به عنوان یک وکیل در دادگاه حاضر شود. پس نمی توان گفت لباس و پوشش بی تاثیر است کما اینکه نوع لباس پوشیدن فرد به لحاظ حقوقی جرم خیزی ایجاد می کند و یا سبب ایجاد ناملایمات روحی و روانی خواهد شد. پرونده ای بود که خانمی در مجتمع ۳۴ یا ۳۵ واحدی زندگی می کردند، خانواده ای از این مجتمع که نذری داشتند. پسر خانواده مشغول به توزیع نذری می شود در یکی از واحدها با دختر خانمی که پوشش بسیار نامناسبی داشت مواجه می شود و وقتی این آقا کاسه نذری را گرفت به قولی عشق در یک نگاه اتفاق می افتد. لذا چون آقا قائل به رعایت حرمت ها بودند با خانواده خود در میان می گذارد، خانواده هم شروع به تحقیق در مورد این دختر خانم می کنند. چون قاعدتاً در مجتمع های بزرگ همسایه ها شناختی نسبت به هم ندارند. در نتیجه تحقیق، خانواده متوجه می شوند که پدر و مادر دختر خانم در شهرستان هستند و این دختر خانم مجرد هستند و بقولی در خانه مجردی زندگی می کند و سابقه ی خوبی هم ندارد ولی آقا پسر فکر می کنند چون این دختر خانم پوشش مناسب ندارد، خانواده اش این نظر را دارند لذا خودش تحقیق می کند و به همین نتیجه می رسد ولی با این وجود خودش موضوع را با دختر خانم مطرح می کند و می گوید من به خاطر علاقه ای که نسبت به شما دارم تا حالا هر کاری کردید می توانم گذشت کنم اما اگر بعد از ازدواج با من به این کارها ادامه دهید مطمئن باش که تو را خواهم کشت! پس خودِ اقدام و شروع به جرم و تهدید، خودش جرم محسوب می شود. این اثر قضایی و حقوقی پوششی است که روی اعمال افراد دارد. ادامه کار به اینجا رسید که این آقا پسر کشیک می کشد و وقتی دو تا مرد وارد منزل این خانم شدند با پلیس ۱۱۰ تماس گرفت و پلیس دختر خانم را به خاطر روابط نامشروع دستگیر کردند و قضیه تمام شد. ولی اثری که روی روحیه ی این جوان گذاشت منجر شد تا یکسال تحت روان درمانی قرار بگیرد سپس بتواند به زندگی عادی برگردد. پس نمی توانیم بگوئیم که پوشش ما تاثیری در دیگران ندارد چون عملاً می بینید که این اتفاق افتاده است.
وی خاطر نشان کرد: به طور مسلم عدم رعایت حریم ها مشکل ساز است. برای مثال خانواده ای مراجعه کرده بودند که آقا کارمند عالی رتبه بانک و خانم دبیر بود. آقا صفات پسندیده ای از جمله خیرخواهی داشتند و در محیط کار به خانمی که فرزند و همسرش را در سانحه ی تصادف از دست داده بودند و مادرشان هم فوت کرده بود و با پدرشان زندگی می کردند و وضع مالی خوبی نداشتند کمک می کنند. با اینکه این آقا اهل رعایت حریم و حرمت ها بودند و هر هفته به منزل پدری این خانم رفته و مایحتاج آنها را تامین می کردند ولی رفتارها و پوشش این خانم طوری بوده که بالاخره نظر این آقا را جلب می کند، ایجاد وابستگی می کند و سرانجام این خانم به عقد موقت این آقا در می آیند. همسرشون که متوجه می شوند می گویند که نمی توانند با چنین مردی زندگی کنند. من در وهله ی اول به عنوان یک وکیل بایستی صلح و سازش بین آنها ایجاد می کردم چون یک دختر ۱۹ ساله و یک پسر ۱۶ ساله داشتند و ۲۰ سال زندگی مشترک داشتند. لذا وقتی بررسی کردم دیدم این خانمی که به عقد موقت درآورند در همه جا پوشش نامناسب دارند حتی از حراست محل کارشان هم بارها مورد تذکر قرار گرفته بودند. حتی وقتی این آقا آخر هفته بابت کمک به منزل آنها می رفته پوشش بسیار بسیار نامناسب و رفتار تحریک آمیزی داشته است، طوری که کمتر کسی می توانسته مقاومت کند. که به این آقا گفتم شما چرا با همسرتان این کمک ها را نمی بردید؟ یا به خانم گفتم چرا شما به همراه همسرتان نرفتید درست است که نیت ایشان خیرخواهانه بوده ولی گاهی خود انسان می تواند راهکاری در پیش بگیرد که منتهی به چنین مشکلاتی نشود. اگر مرد نقش ضعیفی دارد زن باید مکمل رفتار او باشد. که سرانجام منجر به طلاق توافقی شد تا اینکه یک روز قبل از موعد دادگاه این خانم تماس گرفتند و پرسیدند که چه تصمیمی بهتر است؟ که پیشنهاد دادم یک هفته مهلت بگیرد و با هم به یک سفر زیارتی بروند و گفتگویی داشتنه باشند، چون آقا مردی قابل اعتماد بودند و ۲۰ سال زندگی مشترک داشتند، که الحمدلله این کار را نجام دادند و ختم به خیر شد و به زندگی مشترکشان برگشتند.

سریر تصریح کرد: به نظر می رسد بین مفهوم شخصی بودن و حریم خصوصی خلط معنا صورت گرفته است. آنچه که ربطی به دیگران ندارد و بدون مجوز و حکم قانون کسی اجازه مداخله، تجاوز و تجسس در آن را ندارد، حریم خصوصی است نه لباس پوشیدن.

بر اساس اسناد بین المللی و هم قوانین داخلی از جمله ماده ۱۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر، ماده ۱۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، اعلامیه اسلامی حقوق بشر هر سه اذعان دارند حریم خصوصی یعنی احدی حق ندارد به اسم شرافت، مسکن، شغل و حقوق فرد دیگر و مکاتبات و مراسلات مداخله ی غیر قانونی کند و یا تجسس و تجاوز کند و قوانین از فرد در مقابل این مداخلات و تجاوزات غیرقانونی حمایت می کند. پس پوشش داخل حریم خصوصی نیست. علاوه بر آن ۵ کنوانسیون بین المللی داریم که ایران به هر ۵ تا ملحق شده است: کنوانسیون منع مجازات و کشتار دسته جمعی که در سال ۱۹۴۶ مصوب شده است، کنوانسیون تکمیلی لغو بردگی سازمان ها و اعمال مشابه بردگی در سال ۱۹۵۷ مصوب شده است، کنوانسیون بین المللی رفع تبعیض نژادی مربوط به سال ۱۹۶۵ ، کنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان و پروتکل الحاقی آن سال ۱۹۶۷ و کنوانسیون بین المللی لغو و مجازات جنایات آپارتاید که مصوب سال ۱۹۷۳ هست. حریم خصوصی در اسناد بین المللی اینگونه تعریف شده است؛ کجای این اسناد آمده است که پوشش جزء حریم خصوصی افراد است که اگر من هر جوری لباس پوشیدم به کسی ارتباط ندارد. در قوانین داخلی نیز در اصول ۲۲ ، ۲۵ و ۳۹ قانون اساسی دقیقا همین مواردی که در اسناد بین المللی جزء حریم خصوصی در نظر گرفته شده است در اینجا هم در نظر گرفته شده و در قانون مجازات اسلامی مواد ۵۸۰ و۵۸۲، در قانون احترام به آزادی های مشروع و پوشش شهروندی بند ۶ و ۸ به این موضوع اشاره می کند که باز شامل مسکن و همان مواردی که در اسناد بین المللی اشاره شد می شود و به هیچ عنوان شامل پوشش نمی شود. پس نه تنها پوشش جزء حریم خصوصی نیست بلکه نوع پوشش افراد در جامعه تاثیرگذار هم هست.

پرونده ای داشتیم که خانمی با حالتی بسیار مستأصل مراجعه کرده بودند که همسرشان مدیرعامل یک شرکت تجاری بودند و مقید و اهل رعایت حریم ها بودند و اینها یک دختر کوچک هم داشتند ولی منشی این شرکت خانمی بودند که به هیچ وجه حریم ها را رعایت نمی کردند و روز به روز هم به عدم رعایت پوشش خود اضافه می کرد یعنی اگر یک روز با روسری می آمد، ماه بعد با شال می آمد یا ماه بعد شالش را شل تر می بست و … این مساله تا جایی پیش می رود که این منشی توجه آقا را به خودش جلب می کند البته آقا هم مقصر بودند در این مقوله چون لغزش پیدا کرد و هر کس در این امر لغزش پیدا کند خطاکار است چه عمد و چه غیر عمد. متاسفانه آقا به این خانم علاقمند می شود و با او ازدواج می کند. بنابراین چه امری باعث شد که مردی که مقید هم هست دچار لغزش شود؟ آن هم در درازمدت نه طی ۴ یا ۶ ماه؟ ۴ سال طول کشید که این خانم منشی توانست روی این آقا تاثیر بگذارد. پس چطور می توان ادعا کرد پوشش نسبت به تعاملات اجتماعی افراد فاقد اثر است! در حالی که نوع پوشش توانست یک خانواده را متلاشی کند. این خانم منشی که در ابتدا با یک پوششی که همسو با معیارهای اعلامی این آقا بوده وارد شرکت شده و به تدریج با تغییر و کاستن پوشش و جلب توجه و ازدواج با این مرد، از او خواسته بود که مالی را هم به نام او بزند و بعد هم علیرغم اینکه از این مرد فرزند هم داشت، آنها را رها کرده و می رود و وقتی در مورد او تحقیق می کنند متوجه می شوند که حرفه و شگرد او همین فریب است و فردی است که چشم به مال دیگری دارد و دامی را پهن می کند با عدم رعایت حرمت ها.
یا در نمونه دیگری و در یک محیط فرهنگی مدیر عامل یک انتشارات، همسری با ۴ فرزند داشتند، این خانم به بنده مراجعه کردند و گفتند من می خواهم همه حق و حقوق مالی خود را از همسرم بگیرم که وقتی طرح مسئله کردند گفتند که همسرشان مدتی نسبت به خانواده کم توجه شده بودند که من تصور کردم به خاطر مشغله کاری او باشد تا اینکه نه تنها شهریه تحصیل بچه ها را نمی داد بلکه نفقه من را هم نمی داد و ما مستاصل شده بودیم طوری که ناچار اقدام به فروش طلاهایم کردم. ولی بعد از بررسی متوجه شدم همسرم یک خانه مستقل دارد و همسر و فرزند هم دارد. به بنده مراجعه کرده و درخواست کمک داشتند در حالی که ۳۲ سال زندگی مشترک با همسرشان داشتند و همسرشان هم او را تهدید به طلاق کرده بود، چون فرزندانش بزرگ شده بودند و همه در سن ازدواج بودند و گفته بودند که این خانم را طلاق می دهد و با همسر جدیدش زندگی می کند. بعد از دادخواست طلاق یک روز دیدم این خانم مراجعه کردند و گفتند که همسر دوم آقا که ۱۴ سکه مهریه اش بوده و خانه هم به نام او بوده، با رضایت کامل درخواست طلاق داده و اذعان هم کرده که با نیت مالی به این آقا نزدیک شده و حتی فرزند کوچک خود را رها کرده و گفته بود من لیاقت تربیت او را ندارم و آقا هم پشیمان و با گریه و زاری به نزد همسر اولش می آید و اظهار پشیمانی می کند و حتی فرزند کوچک آنها را هم این خانم بزرگ می کنند.
این وکیل دادگستری در بخشی از سخنان خود گفت: عدم رعایت حریم ها موضوعیت دارده و به مکان خاصی اختصاص ندارد. ممکن است محل کار یا بیمارستان، دانشگاه و یا خانه باشد. اتفاقاً پرونده ای داشتم که یک خانم جوان ۲۱ ساله با برگه ای که دال بر عدم تمکن مالی موکل بر پرداخت حق الوکاله بود به همراه پسری جوان نزد من آمدند و گفتند دیگر تحمل ادامه زندگی با همسرش را ندارد، که من متوجه شدم پسری که همراه ایشان هست پسرخاله اوست نه همسرشان! و گفتند تنها کسی که در دنیا مرا درک می کند همین پسرخاله ام است. گفت همسر من شکاک هست و فکر می کند من با پسرخاله ام رابطه دارم؛ گفتم شاید رفتاری از شما سر زده که این فکر را کردند و یا اینکه مگر شما قبل از ازدواج در مورد او تحقیق نکرده بودید؟ اگر آدم بددلی بود چرا با او ازدواج کردید؟ گفتند چرا اتفاقا فرد مودب و خوبی است. این در حالی بود که فقط دو سال از ازدواج آنها می گذشت و می گفت از سویی همسر این پسرخاله ام هم فکر می کند من با او ارتباط دارم. در صورتیکه رابطه ما با خانواده خاله ام خیلی خوب و صمیمی است. با هم مسافرت می رویم، و… اصلاً پسرخاله هایم مثل برادرهای من هستند. به او گفتم فکر نمی کنید مشکل از شما باشد؟ همسر شما از یک خانواده متفاوت است و همسر پسرخاله شما نیز از یک خانواده متفاوت با تربیت متفاوت، فکر نمی کنید مشکل از شماست چرا که هر دوی آنها یکجور در مورد شما فکر می کنند؟ این خانم پوشش مناسبی هم نداشت یک مانتوی جلو باز با پوششی نامناسب داشتند و متوجه نگاه من به نوع لباسشان هم شدند.
بطور کلی و در یک جمله، بنابر تجربیات متفاوت زیسته ای که در کشورمان داریم، عدم رعایت حدود و حریم ها نادرست و مشکل ساز است.

لازم بذکر است برنامه تلویزیونی چراغ در فصل سوم، در روزهای یکشنبه و سه شنبه حوالی ساعت ۲۱ از شبکه ۵ سیما به روی آنتن می رود و هر هفته یک چالش را مورد بحث و گفتگو قرار می دهد و یک نظرسنجی هفتگی برگزار می کند.

@cheragh_tv5 در فضای مجازی دنبال کنید.

برای دیدن برنامه های این هفته میتوانید روی لینک زیر کلیک کنید:
https://www.telewebion.com/program/63845

منبع: روابط عمومی برنامه تلویزیونی برنامه چراغ